Guatr Nedir?
Boynun ön tarafında yer alan tiroid bezi, gırtlağın hemen ön
bölümünde bulunan iç salgı bezidir. Bu bezin şekli genel olarak bir kelebeğe
benzer. Sağ kanadı gibi görülen kısma sağ lob, sol kanadı gibi görülen kısma da
sol lob adı verilmektedir. Bu iki lobu birbirine isthmus adı verilmiş bir bölüm
bağlamaktadır. Tiroid bezi, tiroid hormonunu salgılar. Tiroid bezinin normalden
çok daha fazla büyümesi sonrasında oluşan duruma ise guatr adı verilmektedir.
Burada ortaya çıkan elips ya da yuvarlak şekilde oluşumlara ise nodül adı
verilir. Nodül olmadan tiroid büyümesine basit guatr, nodüllü tiroid büyümesine
ise nodüler guatr adı verilir.
Guatr Neden Olur?
Guatr oluşumundaki en büyük etken, iyot eksikliğidir. Çünkü
tiroid bezi, tiroid hormonunu üretirken mutlaka kandan iyot toplar. Dolayısıyla
vücutta yeterli oranda iyot olmadığı zaman beyin tiroid bezine sürekli bir
şekilde sinyal gönderir ve tiroid bezi gereksiz oranda büyümeye başlar. Bunun
yanı sıra bağışıklık sisteminde meydana gelen bozulmalar, tiroid nodülleri,
hamilelik, aşırı derecede iyot alma ve enfeksiyon gibi etkenler de guatr
oluşumuna davetiye çıkartır.
Guatr Belirtileri
Tiroid bezinin aşırı oranda büyümesi sonrasında boyun
bölgesinde şişlik meydana gelecektir. Genel olarak oluşan bu şişlikler, ciltte
belirgindir. Öyle ki insanlar boğazlarına hafifçe dokunduklarında dahi bu
şişlikleri gösterebilirler. Çok nadir de olsa aşırı derecede şişecek olan
tiroid bezi soluk borusuna baskı yapacak ve kişi bundan dolayı hırıltılı nefes alıp
verecek ve yutkunma güçlüğü çekecektir. Bununla birlikte mide bulantısı, kusma,
terleme, ishal, titreme, gözlerde şişme de guatr belirtileri arasında yer alır.
Guatr Kimlerde
Görülür?
Ailesinde guatr hastalığı ola kişiler, 50 yaş üzerindeki
kadınlar ve sigara içen kişilerde guatr görülme olasılığı oldukça yüksektir.
Bunun yanı sıra böbreküstü yetmezliği, Lupus gibi hastalığı olan kişilerde,
şeker hastalarında, alerjik rahatsızlığı olanlarda, yüksek kolesterolü olan
kişilerde, kansızlık hastalığındaki kişilerin de guatra yakalanma riski
bulunmaktadır. Ayrıca kalp atım bozukluğu tedavisi ve çeşitli psikiyatrik
hastalıklar için kullanılan ilaçların bir kısmında yan etki olarak tiroid
hormonlarında bozukluk meydana gelebilmektedir.
Guatr Tanısı
Belirtiler sonrasında hastaneye gidildiği zaman öncelikli
olarak idrar iyotuna bakılır. Böylece kişide iyot yetmezliği olup olmadığı
anlaşılacaktır. Bununla birlikte alınacak olan kanda selenyum düzeyi ölçümü
yapılır. İyot yetmezliğinin olduğu bölgede hormon düzeylerinde değişkenlik
meydana gelebilir. Şiddetli iyot yetmezliğinde hipotiroidizm olarak bilinen
tiroid yetmezliği gelişecektir. Bunun sonraısnda ise TSH hormonu yükselecek, T3
ve T4 hormonları ise normalin altına düşecektir.
Guatra Ne Sebep Olur?
Tiroid bezlerinin kanser ya da iltihap dışındaki herhangi
bir nedenden dolayı büyümesi sonrasında guatr oluşmaktadır. Bu hastalığın
oluşmasındaki en büyük sebep, iyot yetmezliğidir. Selenyum yetersizliği, demir
eksikliği, kullanılan bazı ilaçlar, buluğ çağı gibi etkenler sonrasında guatr
meydana gelebilir.
Leave a Comment